Ο Αγιος Ραφαήλ γεννήθηκε το 1410μ.Χ. στην Ιθάκη. Οι γονείς του, Διονύσιος και Μαρία Λασκαρίδη, ήταν πιστοί χριστιανοί και οικονομικά ευκατάστατοι. Το όνομα που έδωσαν στον Άγιο ήταν Γεώργιος. Οι γονείς του φρόντισαν τόσο για την γενική του μόρφωση όσο και για την χριστιανική του παιδεία. Έτσι ο Αγιος μεγαλώνοντας έγινε ένα ευσεβής και θερμός χριστιανός ο οποίος παράλληλα διέθετε υψηλή μόρφωση και ευφυΐα.
Ο Αγιος Ραφαήλ έλαβε το βαθμό του αξιωματικού στο Βυζαντινό στρατό. Την στρατιωτική καριέρα άφησε, όμως, πολύ γρήγορα και έγινε μοναχός λαμβάνοντας ταυτόχρονα και το όνομα Ραφαήλ. Διετέλεσε Ιερέας στον ναό του Αγίου Δημητρίου του Λουμπαδιάρη στην Αθήνα. Πέρα από τα ιερατικά του καθήκοντα, ανέπτυξε και μεγάλη ιεραποστολική δράση που έγινε γνωστή στην Κωνσταντινούπολη. Συνέπεια αυτού ήταν να κληθεί ο Αγιος Ραφαήλ στην Βασιλεύουσα, να χειροτονηθεί Αρχιμανδρίτης και να λάβει το αξίωμα του Πρωτοσύγκελου.
Η υψηλή μόρφωση και ευφυΐα του Αγίου είναι ο λόγος που στάλθηκε ως εκπρόσωπος του Πατριαρχείου σε πολλά συνέδρια σε διάφορες χώρες. Σε μια από αυτές τις αποστολές, στη Γαλλική πόλη Μορλαί, ο Αγιος γνώρισε έναν Έλληνα σπουδαστή από την Θεσσαλονίκη, τον Νικόλαο. Συνδέθηκαν με αδερφική φιλία και ο Νικόλαος άφησε τις σπουδές του και έγινε ακόλουθος του Αγίου Ραφαήλ.
Η αποφράδα ημέρα της 29ης Μαΐου του 1453, όπου η Πόλη έπεσε στα χέρια των Τούρκων, βρήκε τον Άγιο Ραφαήλ και τον ακόλουθο του Νικόλαο στην Θράκη. Προσπαθώντας να γλυτώσουν από την Τουρκική λαίλαπα, σχεδόν ένα χρόνο αργότερα, μαζί με άλλους πρόσφυγες, ο Αγιος Ραφαήλ και ο Νικόλαος, εγκαταλείπουν την Θράκη με πλοίο από την Αλεξανδρούπολη, έχοντας ως προορισμό την Μυτιλήνη. Στο νησί έφτασαν στις 14 Μαρτίου του 1454. Εκεί άρχισαν την αναζήτηση ενός μοναστηριού στο οποίο θα συνέχιζαν τον βίο τους. Ο προεστός της πόλης Θέρμη, Βασίλειος, τους υπέδειξε ένα ιστορικό μοναστήρι στις Καρυές, αφιερωμένο στα Γενέθλια της Θεοτόκου. Εκείνο τον καιρό στο μοναστήρι είχε απομείνει μόνο ένας καλόγερος. Σε αυτό το μοναστήρι έγινε Ηγούμενος ο Αγιος Ραφαήλ.
Η Οθωμανική αυτοκρατορία εξαπλωνόταν συνεχώς και κάποια στιγμή ήρθε η σειρά της Μυτιλήνης να πέσει στα χέρια του Μωάμεθ του Πορθητή. Όπως σε όλα τα μέρη που είχαν καταλάβει οι Τούρκοι, έγιναν δολοφονίες, ατιμώσεις και λεηλασίες. Ο λαός της Μυτιλήνης αντιστάθηκε όπως και όσο μπόρεσε στην Τουρκική λαίλαπα.
Τον Απρίλιο του 1463 καταφεύγουν στο Μοναστήρι των Γενεθλίων της Θεοτόκου αρκετοί χριστιανοί, προσπαθώντας να γλυτώσουν τις Τουρκικές θηριωδίες. Μεταξύ αυτών είναι και ο προεστός Βασίλειος με την οικογένεια του. Οι Τούρκοι στρατιώτες φτάνουν στο μοναστήρι αναζητώντας τους «επαναστάτες». Συλλαμβάνουν τον Άγιο, τους μοναχούς του μοναστηριού καθώς και τους χριστιανούς που έχουν καταφύγει εκεί. Ο Αγιος υπέστη φρικτά βασανιστήρια επί 24ωρου βάσεως και τελικά σφαγιάστηκε και παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο. Την ίδια τύχη με τον Άγιο είχαν ο φίλος και ακόλουθος του Νικόλαος καθώς και όλοι όσοι είχαν συλληφθεί. Η κόρη του προεστού Βασίλειου, Ειρήνη, βασανίστηκε φρικτά από τους στρατιώτες του Μωάμεθ του Πορθητή πριν αφήσει την τελευταία της πνοή. Οι Τούρκοι έχοντας φέρει σε πέρας το αποτρόπαιο έργο τους, ανατίναξαν το μοναστήρι στις 9 Απριλίου του 1463.
Τόσο το σώμα του Αγίου Ραφαήλ όσο και των υπολοίπων μαρτύρων, έθαψαν κρυφά χριστιανοί στις Καρυές. Ο Αγιος Ραφαήλ έκανε και συνεχίζει να κάνει πολλά θαύματα θεραπεύοντας χριστιανούς από όλα τα σημεία του πλανήτη που τον επισκέπτονται και ζητούν την βοήθεια του. Τα σημεία της ταφής τόσο του ιδίου όσο και των υπολοίπων μαρτύρων έγιναν φανερά με θαυματουργό τρόπο από τον Άγιο Ραφαήλ. Η μνήμη του Αγίου Ραφαήλ και των μαρτύρων Νικολάου και Ειρήνης εορτάζεται από την Εκκλησία μας την Τρίτη του Πάσχα επειδή τέτοια ημέρα ήταν η 9η Απριλίου του 1463.
Απολυτίκιο του Αγίου Ραφαήλ:
Εν Λέσβω αθλήσαντες υπέρ Χριστού του Θεού, αυτήν ηγιάσατε τη των λειψάνων υμών ευρέσει, μακάριοι. Όθεν υμάς τιμώμεν, Ραφαήλ θεοφόρε, άμα συν Νικολάω και παρθένω Ειρήνη, ως θείους ημών προστάτας και πρέσβεις προς Κύριον.